Oratie: Der Lauf der Dinge – Problemen van rechtspraak in een Europese context

NaamloosInaugurele rede Marc de Werd, hoogleraar Europese rechtspleging Universiteit Maastricht, 4  december 2015. Lees de volledige rede op European Courts Blog.

In de film Der Lauf der Dinge van de kunstenaars Fischli en Weiss houden zelfs de kleinste bewegingen een kettingreactie in stand. Van dichtbij lijkt het om incidenten te gaan maar van een afstand blijkt alles met alles samen te hangen.

Zo is het ook met de grote maatschappelijke vraagstukken van dit moment. De uitputting van energiebronnen, milieuvervuiling en klimaatverandering, droogte, honger, oorlog, terrorisme en migratie staan niet op zichzelf. Het zijn wereldproblemen, die alleen nog in samenhang en in internationaal verband kunnen worden beschouwd en opgelost. Daarmee is – of wij willen of niet – de globalisering van onze samenleving een feit.

Ook juristen en rechters ontkomen niet meer aan deze realiteit. Hun werkveld verlegt zich van een nationale naar een internationale context. En de loop der dingen stelt rechters voor nieuwe uitdagingen in het recht.

“Het beeld dat ik schets is dat van verwarring en desoriëntatie bij de professionals. Er wordt geklaagd over de grilligheid, de onwerkbaarheid en de ongeloofwaardigheid van het Europese recht en over het gebrek aan regie. En er is de zorg dat in alle verwarring de controlefunctie van de rechter in de rechtsstaat verloren gaat.”